عزت نفس و پذیرفتن مسئولیت زندگی خود
مسائلی در زندگی ما وجود دارند که چون ما به کنترل آنها و مقابله با آنها نمی‌پردازیم، آنها تبدیل به مسائل بزرگی برای ما می‌شوند. گاهی اشخاص در کارشان به بن‌بست می‌رسند. آنها ناراحت و آشفته‌حال می‌شوند. بسیاری از افراد در چنین موقعیت‌هایی فوراً تسلیم می‌شوند. این افراد قطع به‌یقین عزت نفس پایینی دارند.
در این مقاله به بررسی عزت نفس و تأثیر آن بر پذیرفتن مسئولیت زندگی می‌پردازیم. بخش‌هایی از مطالب این مقاله بر اساس یکی از سخنرانی‌های لس براون است.
خودباوری و خوددوستی
بسیاری از ما این حالت را تجربه کرده‌ایم. ما می‌دانیم که توانایی انجام کارهای بیشتری را داریم. اما خود را تسلیم می‌کنیم. این نشانه‌ای از عزت نفس ناسالم و آسیب‌دیده است.
خودباوری و اطمینان به توانمند بودن خود، بخش مهمی از عزت نفس بالا و سالم است. از طرفی دیگر، دوست داشتن خود نیز نشانه‌ای از عزت نفس بالا است.
کسی که خود را دوست داشته باشد و احساس لیاقت درونی داشته باشد، خود را لایق بهترین دستاوردها و بزرگ‌ترین موفقیت‌ها می‌داند. پس به‌راحتی تسلیم نمی‌شود.
وقتی شما برای زندگی خود ساختاری نداشته باشید که به شما معنا و ارزش دهد، زندگی خود را قربانی هر چیزی خواهید کرد. آن چیز می‌تواند گرفتاری به الکل یا مواد مخدر باشد. یا حتی می‌تواند شغلی باشد که خود واقعی شما را از شما بگیرد. زمان زیادی را در این بازی ایفای نقش می‌کنید و بر این باور هستید که آن خود واقعی شماست.
این موضوع حتی می‌تواند در مورد روابط شما نیز صدق کند. رابطه‌ای که به شما آن چیزی که شما می‌خواهید را نمی‌دهد. ماندن در روابط ناسالم و اشتباه بیش‌ازپیش به عزت نفس شما صدمه می‌زند.
قدر زندگی را اکنون بدانیم و مسئولیت زندگی خود را بپذیریم.
یک روان‌شناس بر روی نحوه عکس‌العمل بیمارانی که به آنها گفته شد زمان کمی برای زندگی دارند، تحقیق کرد. زمانی که به آنها گفته شد که شما فقط سه ماه زمان برای زندگی دارید، تمامی این افراد که خود را قربانی و شکست‌خورده حس می‌کردند، به‌طور ناگهانی شروع به عمل کردند. آنها شروع به زندگی کردن کردند.
یکی از بزرگ‌ترین روان‌شناسان می‌گوید: «وقتی به اشخاص می‌گویی که تو به‌زودی خواهی مرد، به‌صورت ناگهانی آنها شروع به لمس لحظه‌هایشان می‌کنند. شروع به دیدن زیبایی‌های زندگی می‌کنند.»
آیا لازم است که به ما گفته شود که تنها چند ماه دیگر برای زندگی فرصت داریم تا تصمیم به زندگی کردن به شکل درست بگیریم؟ تا یک زندگی بی‌نقص و بدون مشکل داشته باشیم؟
تمامی اتفاقات در زندگی شما زمانی که زنده هستید رخ می‌دهد. اگر شما فقط شش ماه زمان برای زندگی داشتید، چه‌کار متفاوتی نسبت به حال انجام می‌دادید؟ آیا بازهم این شغل را انتخاب می‌کردید؟ آیا به نگرانی در مورد چیزهایی که هم‌اکنون باعث نگرانی شماست می‌پرداختید؟
اصلاح عزت نفس پایین
عزت نفس و تقویت آن باعث افزایش حس ارزشمندی، دوست داشتن خود، خودباوری و لیاقت درونی شما می‌شود. هرگاه در خود نشانه‌های عزت نفس پایین را دیدید، باید سعی در اصلاح آن کنید. به‌جای تسلیم شدن در برابر شکست، از آن درس بگیرید و باقدرت بیشتر به جلو حرکت کنید.
ترس از تغییر، نشانه‌ای از عزت نفس پایین
اکثر انسان‌ها از تغییر می‌ترسند. اکثر آنها در شغل و یا رابطه‌ای هستند که از آن ناراضی هستند. گاهی اوقات برای اینکه شروع به دیدن لحظه‌های خود کنید نیاز به تغییر شهرتان، تغییر دوستانتان، روابطتان و یا شغلتان دارید.
ترس از تغییر کردن هم یکی دیگر از نشانه‌ها و دلایل کمبود اعتمادبه‌نفس و عزت نفس است. بزرگ‌ترین و مهم‌ترین تغییر می‌تواند همین درمان عزت نفس ناسالم باشد.
درمان عزت نفس می‌تواند تغییر بزرگ و چشم‌گیری را در زندگی شما به ارمغان آورد. شاید خواهان شنیدن این موضوع نباشید، اما درهرحال ما نیاز به تغییر داریم. ما باید مسئولیت زندگی خود را بر عهده بگیریم. باید زندگی خود را پس بگیریم. باید خواهان شنیدن این موضوعات باشیم. انسان‌ها به‌گونه‌ای آفریده‌شده‌اند تا به آنچه بخواهند برسند.
زندگی خود را به چه بهایی می‌فروشید؟
یکی از اولین کارهایی که بعدازاینکه به شخصی گفته شد که به‌زودی می‌میرد انجام داد، این بود که به سرکارش رفت، استعفا داد و به رئیسش گفت: «من آن‌قدر از زندگی کردن می‌ترسیدم که زندگی خود را به بهایی اندک به تو فروختم. من روحم را به بهایی اندک به تو فروختم.»
حال شما نیز به خانه بروید، به دستمزد خود نگاهی بیندازید و ببینید که شما روحتان را به چه مقدار فروخته‌اید؟ چون قادر به دیدن توانایی‌های خود و آنچه توانایی به دست آوردنش را داریم نیستیم. چون قادر به دیدن زندگی خود بعد از شغل الآن خود نیستیم.
اگر عزت نفس خود را بهبود ببخشیم، نیازی نیست منتظر باشیم کسی به ما بگوید که به‌زودی خواهیم مرد. همین الآن خود را از شغل و یا روابط اشتباه و ناسالم خارج خواهیم ساخت.
در غیر این صورت، ما همانند یک قربانی در آنجا خواهیم ماند. ما یک قربانی داوطلب هستیم. چون کسی ما را مجبور به خواستنش نکرده است. ما خودمان داوطلبانه خواهان قربانی شدن شدیم. ما داوطلبانه خواستار نپذیرفتن مسئولیت زندگی خود شدیم.
ترس از «نه» گفتن، نشانه‌ای دیگر از کمبود عزت نفس
ما بسیاری از اوقات از نه گفتن به دیگران می‌ترسیم. نمی‌خواهیم آنها را برنجانیم. اما این به این معنی است که ما برای خواسته‌ها و خوشحالی دیگران، بیشتر از خودمان ارزش قائل هستیم.
طبق گفته‌های دکتر هلاکویی، یکی از ارکان مهم عزت نفس سالم این است که درک کنیم که ما ارزش، اهمیت و اعتبارداریم. درست همان‌طور که دیگران ارزش، اهمیت و اعتباردارند. پس نه اولویت من مهم‌تر از بقیه و نه اولویت بقیه مهم‌تر از من است.
بنابراین باید این را تمرین کنیم که هرگاه احساس کردیم قلباً و باطناً میل به انجام کاری نداریم و یا فرصت کافی برای انجام آن نداریم، به‌راحتی درخواست دیگران را رد کنیم و «نه» بگوییم. مسئولیت رنجش خاطر آنها با ما نیست. چون اگر آنها نیز عزت نفس بالایی داشته باشند شادی یا غم خود را وابسته به چنین چیزهای سطحی نمی‌کنند.
از طرف دیگر آمادگی برای نه شنیدن هم جزوی از عزت نفس سالم محسوب می‌شود. ما نمی‌توانیم از ترس نه شنیدن یا شکست خوردن درجا بزنیم. ریسک‌پذیری بخش مهم دیگری است که اگر در ما سالم باشد، برای کامیابی به موفقیت، شکست‌های احتمالی مسیر پیش رویمان را می‌پذیریم.
مرور برخی از مهم‌ترین ارکان عزت نفس
همان‌طور که در مقالات قبلی هم اشاره شد، عزت نفس نشانه‌ها و ارکان مختلفی دارد. یکی از این ارکان، تقدس انسانی است که در مورد هر انسانی با هر نژاد، مذهب، جنسیت و با هر خلق‌وخویی صدق می‌کند. پذیرش فردیت انسان‌ها هم برای عزت نفس مهم است.
هر انسانی در هر زمینه‌ای حدومرز مشخصی دارد که از ویژگی‌های عزت نفس او محسوب می‌شود. برابری و یکسانی انسان‌ها علی‌الخصوص ازنظر حرمت، ارزش و حقوق انسانی هم بخش مهمی از عزت نفس سالم را شکل می‌دهد.
مقایسه نکردن خود با دیگران و پذیرفتن اینکه هر انسانی می‌تواند شخصیت، هوش، سلیقه و هر خصوصیت دیگری را به شکل و میزان متفاوتی دارا باشد، نشانه دیگری از عزت نفس است.
همچنین یادمان باشد که ما فقط می‌توانیم خودمان را با گذشته خودمان مقایسه کنیم و باید هرروزمان بهتر از دیروزمان باشد. دیدن زندگی و استراتژی‌های افراد موفق می‌تواند در یادگیری و موفقیت ما مؤثر باشد، اما به‌هیچ‌وجه نباید با مقایسه خودمان با آنها خود را سرزنش کنیم و ناراحت شویم. در غیر این صورت عزت نفس و اعتمادبه‌نفس ما به‌شدت کاهش می‌یابد.
اگر عزت نفس سالمی داشته باشیم، هم برای خودمان ارزش، اهمیت و اعتبار قائل خواهیم بود و هم برای دیگران. هم خودمان را خوب خواهیم دانست و هم دیگران را. خودمان را دوست خواهیم داشت، همان‌گونه که هستیم. درنتیجه دیگران را هم دوست خواهیم داشت، همان‌گونه که هستند. ترسی از دیگران و واکنش‌های آنها نخواهیم داشت. ترسی هم از صحبت کردن در جمع و بیان احساسات و نظرات واقعی خود نخواهیم داشت.
همان‌طور که می‌بینید، عزت نفس بالا و سالم می‌تواند کلید حل بسیاری از ضعف‌ها و مشکلات در زندگی باشد. پس همگی باید همواره در درمان عزت نفس خود و خود مراقبتی کوشا باشیم.
پاسخ‌ها