اعتماد به نفس و ارتباط آن با ۱۴ ماه اول زندگی [قسمت سوم]

در مقالات پیشین سخنان دکتر هلاکویی در مورد مسئله اعتماد به نفس را مورد بررسی قرار دادیم. ۸ مورد مهم در زندگی انسان شامل اطمینان، امنیت، آرامش، امیدوار بودن، مثبت بودن، خوش‌بین بودن، پشتکار داشتن و اعتماد به نفس است. این موارد به ۹ مورد در ۱۴ ماه اول زندگی انسان ارتباط دارد.

در مقالات پیشین، شش مورد از این مجموعه ۹ تایی را بررسی کردیم. آیا ما راحت و آسوده به این دنیا آمده‌ایم؟ آیا ما با درد فیزیکی و جسمی روبرو نبودیم؟ آیا پدر یا مادر ما و اطرافیان ما بلافاصله همه احتیاجات ما را برآورده کرده‌اند؟ آیا در دوران بیداریِ ما، یک نفر همیشه در ارتباط با ما بوده است و تحریکات مغزی لازم را برای ما به جریان انداخته است؟ آیا در خانه ما عشق و محبت بوده است و اساس آن خانه بر پایه عشق و مدیریت صحیح بوده است؟ آیا از نوازش در ۱۴ ماه اول زندگی خود برخوردار بوده‌ام؟

تمامی این موارد در شکل‌گیری اعتماد به نفس مثبت مؤثر و لازم و ضروری هستند. اما درعین‌حال کافی نیستند. موارد دیگری نیز لازم است که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم.

سالم‌ترین کودکان ازنظر ادراکی

طبق مطالعات یونسکو، سالم‌ترین کودکان جهان تا ۲ سالگی، به ویژه ازنظر رشد ادراکی، بچه‌های کشور یوگاندا بودند. هرچند این کشور از فقیرترین و بیچاره‌ترین کشورهای آفریقایی است، اما کودکان آنها تا دو سالگی ازنظر قدرت ادراک و هوش بالاتر از کودکان کشورهای دیگر بودند.

علتش این است که مادر آنها، آن‌ها را همان‌طور عریان، در لباس خود به خودش می‌بسته و با خودش به این طرف و آن طرف می‌برده است. پس در تمام مدت این پوست با آن پوست در ارتباط بوده است. این مسئله در آینده و سنین بالاتر بر اعتماد به نفس افراد تأثیر دارد.

شیر خوردن به مدت ۸ تا ۱۴ ماه، سازنده امنیت، آرامش و اعتماد به نفس

مورد هفتم از آن مجموعه ۹ تایی برمی‌گردد به اینکه آیا من در حداقل ۸ ماه و حداکثر ۱۴ ماه و نه بیشتر در آغوش مادر شیر خورده‌ام یا خیر؟ شیر دادن به بچه بیشتر از ۱۴ ماه یا حتی ۱۲ ماه، درست نیست. علت این است که امروزه مطالعات نشان می‌دهد که کودک انسان قرار نیست در ابتدا جز در شرایط استثنایی غذایی بیش از شیر بخورد. به ویژه شیر مادر که اهمیت بسیار بالاتری دارد.

از پنج یا شش ماهگی می‌توان غذاهای دیگری نیز به بچه داد. شیر مادر باید حداکثر در ۱۴ ماهگی قطع شود. پس مهم این است که آیا ما تا ۸ الی ۱۴ ماهگی در آغوش مادر قرار داشتیم و در حین تغذیه در آغوش او یا هرکس دیگری بودیم یا خیر.

پس ۸ تا ۱۲ الی ۱۴ ماه شیرخوارگی کودک، در ایجاد حس امنیت، آرامش و اعتماد به نفس او مؤثر است.

فرآیند مِک زدن به مدت ۲ تا ۳ ساعت در روز، سازنده امنیت و آرامش و اعتماد به نفس

مورد هشتم این است که آیا من از تولد تا ۱۴ ماهگی اقلاً روزی ۲ تا ۳ ساعت مِک زده‌ام یا نه. در مغز کودک انسانی امنیت و آرامش با موضوع درد و لذت، مرگ و زندگی به‌گونه‌ای در هم آمیخته است. این موارد به اعتماد به نفس هم مربوط می‌شود.

در آنجا مسئله رابطه جنسی و موضوع تولیدمثل که پایه‌های آن در آنجا ریخته می‌شود در هم گره خورده است.

بنابراین فعال‌ترین و رشد یافته‌ترین قسمت مغز مرتبط با این گونه فعالیت‌ها است. در چنین شرایطی کودک انسانی باید بتواند خودش را برای زندگی در این دنیا آماده کند.

آن‌گونه که کودک انسانی یا نوزاد انسانی به این دنیا می‌آید، از همه چهارپایان ضعیف‌تر است. به‌گونه‌ای که اگر یک نوزاد به دنیا بیاید و همه امکانات را برای او فراهم کنید، اما کسی نباشد که از او مواظبت و مراقبت کند، کودک خواهد مرد.

مهارت مِک زدن لازمه ایجاد حس امنیت و آرامش و اعتماد به نفس

طبیعت فقط یک مهارت را به کودک می‌آموزد و آن مک زدن انگشت است. این مهارت از هفت ماهگی در شکم مادر برای نوزاد ایجاد می‌شود. پس کودک از آن موقع این مهارت را یاد می‌گیرد. پس وقتی به این دنیا آمد می‌تواند از این مهارت استفاده کند. درنتیجه سینه مادر یا سر شیشه شیر را مِک می‌زند تا شیر بنوشد.

در اینجا موضوع امنیت و آرامش، موضوع مرگ و زندگی، موضوع لذت و درد و موضوع رابطه جنسی و تولیدمثل به هم گره خورده‌اند.

به گفته دکتر هلاکویی، فروید درست گفته بود که تمایل جنسی انسان همراه با سایر مواردی که دور آن هستند، در ۱۴ ماه اول به مِک زدن کودک برمی‌گردد. همگی این موارد نیز در ایجاد اعتماد به نفسِ مثبت، مهم و مؤثر است.

مِک زدن، لازمه سلامت کودک

کودک سالم کسی است که روزی ۲ تا ۳ ساعت مِک می‌زند. طبیعت نیز این را برای او فراهم کرده است. بین ۸ تا ۹ بار الی ۱۲ بار که مادر شیر می‌دهد، با توجه به مدتش، تقریباً دو یا سه ساعت را شامل می‌شود.

این میزان مِک زدن در روز برای نوزاد انسان طی ۸ تا ۱۴ ماه اول زندگی، باعث به امنیت و آرامش رسیدن او می‌شود. باعث می‌شود که احساس لذت و رضایت داشته باشد. در شکل‌گیری اعتماد به نفس او نیز مؤثر است.

مفهوم زندگی در او رشد پیدا می‌کند. درعین‌حال همچنان تمایل جنسی و میل به تولیدمثل که در او ریشه دوانده است می‌تواند به کمال خودش و به رشد خودش ادامه دهد.

مشکل تثبیت دهانی

درصورتی‌که مادر نتواند به بچه شیر بدهد، سوراخ سر شیشه شیر آن‌قدر باید تنگ و کوچک باشد که فرایند مِک زدن به‌درستی و به میزان کافی صورت گیرد.

کمتر یا بیشتر شدن میزان مِک زدن کودک از حد کافی باعث پدیده oral fixation یا تثبیت دهانی می‌شود. درنتیجه کل سیستم کودک به هم می‌خورد. امنیت و آرامش او به هم می‌خورد. موضوع درد و لذت به‌گونه‌ای در او تغییر می‌کند که ممکن است به سمت مازوخیسم یا سادیسم گرایش پیدا کند. موضوع مرگ و زندگی برای او شکل دیگری پیدا می‌کند و می‌تواند دست به کارهای خطرناک بزند. ازنظر تمایلات جنسی و تولیدمثل هم مشکل پیدا می‌کند. اعتماد به نفس او نیز منفی خواهد شد.

از دیدگاه دکتر هلاکویی میل به دائم آدامس جویدن، تخمه شکستن یا سیگار کشیدن، به خاطر همین مشکل تثبیت دهانی به وجود می‌آید.

مشکلات حاصل از زیاد شیر دادن به بچه و مسئله تثبیت دهانی

زیاد شیر دادن به بچه مثلاً تا ۲ سال و نیم باعث می‌شود کل سیستم کودک به هم بخورد. بعدها تحت هر شرایطی از قبیل شادی، غم، امید، یأس و موارد دیگر فرد تمایل به غذا خوردن پیدا می‌کند. زیرا همان‌طور که گفته شد لذت و درد، مرگ و زندگی، امنیت و آرامش در هم گره می‌خورند.

مشکل تثبیت دهانی مشکلات دیگری را می‌تواند به دنبال داشته باشد. مثلاً انسان فردی وابسته خواهد شد و اصلاً به‌تنهایی نمی‌تواند زندگی کند. این موجب اعتماد به نفس منفی هم می‌شود. چنین انسانی موجودی بسیار پرتوقع خواهد بود. چنین فردی معمولاً بسیار ساده است و به‌راحتی گول می‌خورد. چنین فردی دائم به دیگران زخم‌زبان می‌زند.

مراقبت از کودک توسط یک فرد مشخص، در ایجاد حس امنیت و آرامش و اعتماد به نفس مؤثر است.

نهمین مورد به نظر می‌رسد مهم‌ترین اصل سلامت روانی است. آن این است که آیا من در ۱۴ ماه اول زندگی‌ام، فقط یک نفر بخصوص، مراقبت و مواظبت اصلی من را به عهده داشته است یا خیر؟ معمولاً این فرد، در درجه اول مادر است.

اگر احتمالاً او کمک گرفته است، آیا دیگران نیز همان رفتاری را با من داشتند که مادرم داشته است؟ بنابراین تغییری در جهت برهم ریختن اساس و پایه مغز و ضمیر و ذهن من اتفاق نیفتاده است.

رعایت تمامی ۹ مورد لازم در ۱۴ ماه اول زندگی

پس اگر این ۹ مورد به صورتی درست در جای خودش عمل شده است ما آن هشت صفت مهم که یکی از آنها خود اعتماد به نفس مثبت است را داریم. در غیر این صورت ما آسیب‌هایی خواهیم دید.

تمامی این ۹ مورد اگر به شکل درست و کامل رعایت شوند، انسان نه‌تنها در کودکی، بلکه در سنین بالاتر نیز اطمینان به خودش و دیگران دارد. امنیت و آرامش دارد. امیدوار است. خوش‌بین است. مثبت است. پشتکار دارد. درنتیجه اعتماد به نفس مثبت هم دارد.